Windows, Linuks, a może coś innego? Podczas wyboru systemu, który chcemy zainstalować na dysku twardym nie musimy się ograniczać do jednego systemu. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zainstalować ich dwa, trzy czy nawet więcej. Ale jak to zrobić? Przede wszystkim musimy mieć odpowiednią ilość partycji sformatowanych w odpowiednim systemie plików obsługiwanym przez dany system. W przypadku niektórych systemów instalacja obok innego nie stwarza żadnych problemów i można instalować bez żadnych specjalnych zabiegów, inne wymagają wykonania dodatkowych czynności, aby wszystko działało. O tym jak i co instalować w dalszej części artykułu.

Autor: Grzegorz Skulimowski

Aby zainstalować 2 kopie systemu Vista należy zainstalować je na dwóch osobnych dyskach(logicznych). Podczas instalacji drugiej kopii systemu instalator powinien ja automatycznie dodać do menu startowego. Jeśli jednak tego nie zrobi możemy wykonać to sami. Do konfiguracji BCD(Boot Configuration Data) możemy użyć systemowego narzędzia BCDEDIT lub dużo łatwiejszego w obsłudze programu <a href=„http://www.vistabootpro.org/”>VistaBootPRO</a>. W VistaBootPro należy wybrać „Manage OS Entries”, a następnie „Add New OS Entry”. W pierwsze pole wpisujemy nazwę pod jaką system będzie wyświetlany na liście wyboru systemów. Jako typ systemu wybieramy „Windows Vista”. Po wybraniu litery dysku, na którym znajduje się system wystarczy już tylko zapisać zmiany. Po ponownym uruchomieniu systemu powinno wyświetlić się menu z wyborem zainstalowanych systemów.

Najłatwiej zainstalować Windows XP i Vista instalując je kolejno na innych dyskach. Podczas instalacji Windows Vista instalator powinien rozpoznać zainstalowaną starszą wersję systemu i dodać ją do menu startowego. Jeżeli jednak tego nie zrobi można wykonać to samemu. W tym celu należy skorzystać z narzędzia do konfiguracji BCD, np. VistaBootPro. W VistaBootPro należy wybrać „Manage OS Entries”, a następnie „Add New OS Entry”. W pierwsze pole wpisujemy nazwę pod jaką system będzie wyświetlany na liście wyboru systemów. Jako typ systemu wybieramy „Windows Legacy”. Po wybraniu litery dysku, na którym znajduje się system wystarczy już tylko zapisać zmiany. Po ponownym uruchomieniu systemu powinno wyświetlić się menu z wyborem zainstalowanych systemów.

A co zrobić jeśli chcemy zainstalować systemy w odwrotnej kolejności? Musimy ponownie zapisać na dysku loader Windows Vista. Mozna to zrobić korzystając z opcji „System Bootloader” w VistaBootPro. Podczas korzystania z Windows XP(2000, Server 2003) i Visty na osobnych partycjach możemy napotkać jeszcze jeden problem. Jeżeli Windows XP była na partycji podstawowej, które przy reinstalacji została sformatowana stracimy dostęp do zainstalowanego Windows Vista. Aby to naprawić można skorzystać z płyty instalacyjnej tego systemu i wybrać odpowiednią opcje naprawy.

Windows 2000/XP/2003 podczas instalacji tworzy menu startowe dzięki czemu można zainstalować kilka kopii tych systemów. Ważne, aby instalować je na różnych partycjach i w kolejności od najstarszego. Jeżeli najpierw zainstalujemy nowszy np.XP, a potem 2000 to Windows XP się nie uruchomi. Aby można było uruchomić Windows XP trzeba przekopiować z płyty instalacyjnej tego systemu pliki ntldr, ntdetect.com i bootfont.bin(ten plik można przywrócić ale nie trzeba) na partycje podstawową (zwykle dysk C). Po instalacji systemów podczas uruchamiania systemów będzie wyświetlane menu startowe pozwalające na wybór jednego z nich.

Instalując Win2000/XP/2003 można zainstalować do 10 kopii systemu Windows(maksymalna ilość wpisów w boot.ini)

Instalując Windows 95/98/Me i Windows 2000/XP/2003 najlepiej zainstalować najpierw Windows 95/98/Me na jednej partycji (najlepiej na podstawowej), a potem zainstalować Windows 2000/XP/2003 na dysku logicznym partycji rozszerzonej. W ten sposób Windows 2000/XP/2003 doda system Windows 95/98/Me do menu startowego i będzie możliwość wyboru obu systemów przy uruchamianiu komputera. Instalując najpierw Windows 2000/XP/2003, a dopiero potem Windows 95/98/Me pojawi się problem i nie będzie możliwe uruchomienie Windows 2000/XP/2003 ponieważ zostanie nadpisany sektor startowy dysku (w przypadku, gdy Windows 2000/XP/2003 jest zainstalowany na dysku z systemem plików NTFS, aby można było zainstalować Windows 95/98/Me należy zmniejszyć rozmiar partycji NTFS i utworzyć partycję podstawową FAT32 na której zostanie zainstalowany Windows 95/98/ME). Aby rozwiązać ten problem należy skopiować sektor startowy Win95/98/Me do pliku. W tym celu w wierszu poleceń wydajemy polecenie:

debug.exe
L 100 2 0 1
N C:\Win9x.w9x
R BX
0
R CX
200
W
Q

Następnie tak utworzony plik należy dopisać do pliku Boot.ini. W sekcji [Operating Systems] należy dopisać wiersz: C:\Win9x.w9x=„Windows 9x”. Aby można wybierać między dwoma systemami należy wykonać jeszcze polecenie FIXBOOT z konsoli odzyskiwania Windows 2000/XP/2003 uruchomionej z płyty instalacyjnej.

Najlepszym sposobem na zainstalowanie dwóch kopii tego samego systemu jest zrobienie 2 partycji podstawowych i zmienianie aktywnej partycji lub zainstalowanie dodatkowego boot managera.

Drugim sposobem jest zainstalowanie z wykorzystaniem partycji podstawowej i dysku logicznego na partycji rozszerzonej. W tym celu najpierw instalujemy pierwszą kopie na partycji podstawowej, a potem drugą kopię na partycji rozszerzonej. Po instalacji obu kopii pozostaje problem jak wybierać, który system uruchomić. W tym celu wystarczy modyfikować sekcję Patch w pliku MsDos.sys. Wpisujemy przy WinDir oraz WinBootDir ścieżkę do tego systemu który ma być uruchamiany. Metoda ta ma kilka wad, ponieważ aby wybrać drugi system trzeba najpierw uruchomić pierwszy, aby wykonać zmiany w pliku. Drugim problemem są pliki config.sys i autoexec.bat. W przypadku systemów Windows 95/98 nie stanowi to dużego problemu, ponieważ nie ma większego znaczenia skąd zostaną wczytane dosowe sterowniki. Można też w config.sys i autoexec.bat stworzyć menu startowe, dzięki czemu w obu systemach będą wczytywane inne sterowniki. W Windows Me do pliku config.sys i autoexec.bat nie można wpisać żadnego sterownika i programu. Powoduje to problemy z instalacją dwóch kopii Windows Me, ponieważ z pliku autoexec.bat są ładowane informacje dla danego systemu, więc trzeba by zamieniać również te pliki.

W zależności od wybranej metody można zainstalować więcej niż 2 kopie. Należy tylko pamiętać że wybierając pierwszą metodę można stworzyć maksymalnie 4 partycje podstawowe bez rozszerzonej, lub 3 podstawowe i rozszerzona z dyskami logicznymi.

Najłatwiejszą metodą instalacji Windows i Linux jest zainstalowanie najpierw systemu Windows, a następnie Linuksa. Aby zainstalować system Linux potrzebne będą co najmniej dwie dodatkowe partycje na ten system. Jedna dla systemu, druga na partycję SWAP. Jeżeli instalujemy oba systemy na nowym dysku możemy podczas instalacji pierwszego systemu zostawić wolne miejsce na drugi system. W ten sposób podczas instalacji Linuksa można łatwo utworzyć nowe dyski w systemie plików obsługiwanym przez ten system(najczęściej EXT2 lub EXT3). Jeśli jednak partycje systemu Windows zajmują całą powierzchnię dysku musimy zrobić miejsca na Linuksa. Możemy to zrobić za pomocą dodatkowych programów do partycjonowania dysku dostępnych dla Windows. Niektóre dystrybucje systemu Linux zawierają narzędzia pozwalające zmniejszyć istniejące partycje dzięki czemu możemy odpowiednio podzielić dysk podczas instalacji. Podczas instalacji Linuksa zainstalowany system Windows zwykle jest rozpoznawany i automatycznie dodawany przez bootloader systemu(LILO lub Grub). Możliwe jest również zainstalowanie loadera systemu Linux na partycji systemowej zamiast w MBR. W takim wypadku, aby uruchomić oba systemy potrzebny będzie dodatkowy boot manager. W przypadku korzystania z Windows 2000/XP/2003 istnieje również możliwość dopisania Linuxa do menu startowego Windows. W tym celu w linuksie należy wykonać polecenie:

dd if=/dev/hdaX of=linux.lin bs=512 count=1

gdzie X to numer partycji z zainstalowanym bootmanagerem Linuxa. Następnie należy przekopiować plik linux.lin na partycję startową Windows i do pliku boot.ini w sekcji [Operating Systems] dopisać wiersz: C:\linux.lin='Linux' .

Należy zwrócić również uwagę na fakt, że istnieją dystrybucje Linuxa umożliwiające instalację na partycjach Windows.

Przy instalacji innych systemów mogą występować podobne problemy jak przy instalacji Linuksa. Należy pamiętać o tym, że prawie każdy system wymaga innego systemu plików. Odpowiednie partycje można utworzyć za pomocą dodatkowych programów oraz narzędzi dostarczonych z instalowanym systemem. Niektóre systemy nie mogą zostać zainstalowane na dyskach logicznych partycji rozszerzonej. W takim wypadku konieczne może być utworzenie dodatkowej partycji podstawowej. Aby mieć możliwość wybierania systemów należy zainstalować wtedy dodatkowy boot manager. Niektóre systemy jak na przykład QNX mają wersje umożliwiające instalacje na partycjach FAT/FAT32. System BeOS występuje w wersji instalowanej na partycjach Windows i Linux..

Poza wyżej wymienionymi sposobami instalacji kilku systemów na dysku istnieje również inny pozwalający na instalację dowolnego systemy bez potrzeby tworzenia specjalnych partycji. Aby tego dokonać należy użyć oprogramowania, które emuluje cały komputer (<a href=„http://www.microsoft.com/windows/products/winfamily/virtualpc/default.mspx”>VirtualPC</a>, <a href=„http://www.vmware.com”>vmware</a>, <a href=„http://www.virtualbox.org”>VirtualBox</a>). Po instalacji takiego programu będzie można utworzyć wirtualny dysk twardy, który w rzeczywistości jest tylko plikiem na prawdziwym dysku i zainstalować na nim dowolny system. Rozwiązanie to pozwala na jednoczesne uruchomienie nawet kilku różnych systemów - jednego zainstalowanego na prawdziwym dysku i kolejnych, które są uruchomione w oknach tego pierwszego tak jak by były zwykłymi programami.

Pierwsza wersja artykułu - 2003 rok

Aktualizacja - Sierpień 2008